Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Nidzicy

UZASADNIENIE

Po ostatecznym sprecyzowaniu wniosku wnioskodawca (...) Spółka Akcyjna w G. wniosła o stwierdzenie, że wnioskodawca (...) Spółka Akcyjna w G. nabyła przez zasiedzenie z dniem 5 grudnia 2010 r. służebność przesyłu obciążającą nieruchomość gruntową składająca się z działek gruntu o numerach ewidencyjnych (...), położonych w obrębie Ł., w gminie N., w powiecie (...), woj. (...), dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Nidzicy IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...), polegającą na tym, że (...) Spółka Akcyjna w G. oraz każdoczesny przedsiębiorca będący właścicielem urządzeń przesyłowych jest uprawniony do utrzymywania znajdujących się na w/w nieruchomości urządzeń przesyłowych w postaci linii elektroenergetycznej wysokiego napięcia WN 110 kV N. - O. wraz ze słupami , wstępu przez pracowników przedsiębiorcy będącego każdoczesnym właścicielem urządzeń przesyłowych, a także wszystkim osobom i podmiotom, którymi ten przedsiębiorca się posługuje w związku z prowadzoną działalnością wraz z koniecznym sprzętem, w celu wykonywania czynności technicznych związanych z eksploatacją, modernizacją, naprawą, konserwacją, remontami, przebudową linii energetycznych, zgodnie z ich przeznaczeniem; stwierdzenie, że wnioskodawca (...) Spółka Akcyjna w G. nabyła przez zasiedzenie z dniem 5 grudnia 2010 r. służebność przesyłu obciążającą nieruchomość gruntową składająca się z działek gruntu o numerach ewidencyjnych (...), położonych w obrębie W., w gminie N., w powiecie (...), woj. (...), dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Nidzicy IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...), polegającą na tym, że (...) Spółka Akcyjna w G. oraz każdoczesny przedsiębiorca będący właścicielem urządzeń przesyłowych jest uprawniony do utrzymywania znajdujących się na w/w nieruchomości urządzeń przesyłowych w postaci linii elektroenergetycznej wysokiego napięcia WN 110 kV N. - O. wraz ze słupami , wstępu przez pracowników przedsiębiorcy będącego każdoczesnym właścicielem urządzeń przesyłowych, a także wszystkim osobom i podmiotom, którymi ten przedsiębiorca się posługuje w związku z prowadzoną działalnością wraz z koniecznym sprzętem, w celu wykonywania czynności technicznych związanych z eksploatacją, modernizacją, naprawą, konserwacją, remontami, przebudową linii energetycznych, zgodnie z ich przeznaczeniem; stwierdzenie, że wnioskodawca (...) Spółka Akcyjna w G. nabyła przez zasiedzenie z dniem 5 grudnia 2010 r. służebność przesyłu obciążającą nieruchomość gruntową składająca się z działki gruntu o numerze ewidencyjnym (...), położonej w obrębie W., w gminie N., w powiecie (...), woj. (...), dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Nidzicy IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...), polegającą na tym, że (...) Spółka Akcyjna w G. oraz każdoczesny przedsiębiorca będący właścicielem urządzeń przesyłowych jest uprawniony do utrzymywania znajdujących się na w/w nieruchomości urządzeń przesyłowych w postaci linii elektroenergetycznej wysokiego napięcia WN 110 kV N. - O. wraz ze słupami , wstępu przez pracowników przedsiębiorcy będącego każdoczesnym właścicielem urządzeń przesyłowych, a także wszystkim osobom i podmiotom, którymi ten przedsiębiorca się posługuje w związku z prowadzoną działalnością wraz z koniecznym sprzętem, w celu wykonywania czynności technicznych związanych z eksploatacją, modernizacją, naprawą, konserwacją, remontami, przebudową linii energetycznych, zgodnie z ich przeznaczeniem. Ostateczne sformułowanie wniosku nastąpiło na rozprawie w dniu (...) /k. 741/. Nadto wnioskodawca domagał się zasądzenia od uczestnika postępowania M. K. kosztów postępowania /wniosek, k. 3 - 5, pismo z dnia (...), k. 688, oświadczenie pełnomocnika wnioskodawcy z dnia (...), k. 741/.

W odpowiedzi na wniosek uczestnik reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wniósł o oddalenie wniosku w całości, zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestnika zwrotu kosztów postępowania. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pełnomocnik uczestnika wskazywał, że nie zostały spełnione przesłanki warunkujące zasiedzenie służebności przesyłu. Argumentował, iż wniosek nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem wnioskodawca nie wykazał przejścia na niego posiadania prawa, którego wykonywanie mogło prowadzić do zasiedzenia. Brak wykazania tego faktu powoduje, iż wnioskodawca nie może doliczyć do okresu swego posiadania okresu posiadania swego poprzednika prawnego /odpowiedź na wniosek, k. 226 - 233/.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 17 maja 1945 r. Minister Przemysłu utworzył Zjednoczenie (...) w O.. Następnie zarządzeniem Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 19 sierpnia 1948 r. utworzono przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Zjednoczenie (...) - Przedsiębiorstwo Państwowe (...), którego przedmiotem działalności było m.in. wytwarzanie, przesyłanie i rozdzielanie energii elektrycznej. Postanowieniem Sądu Okręgowego w Olsztynie I Wydziału Cywilnego z dnia 11 stycznia 1949 r. ujawniono w rejestrze handlowym Zjednoczenie (...) - Przedsiębiorstwo Państwowe (...). Zarządzeniem Ministra Energetyki z dnia 31 grudnia 1952 r. utworzono Zakład (...). Zarządzeniem nr 233 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 25 listopada 1958 r. utworzono przedsiębiorstwo państwowe Zakłady (...) w B., przy czym w skład tego przedsiębiorstwa wchodził Zakład (...) w O.. Na skutek kolejnego podziału zarządzeniem nr 48 Ministra Przemysłu z dnia 16 stycznia 1989 r. ponownie wyodrębniono przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...) w O., który w dniu 12 lipca 1993 r. został przekształcony w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa Zakład (...) Spółka Akcyjna w O.. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Olsztynie V Wydziału Gospodarczego z dnia 31 lipca 1993 r. wpisano Zakład (...) Spółkę Akcyjną w O. do rejestru handlowego. W dniu 26 listopada 2004 r. dokonano kolejnego przekształcenia polegającego na połączeniu zakładów energetycznych, w tym Zakładu (...) Spółki Akcyjnej w O. i utworzenia (...) Spółki Akcyjnej w G.. W dniu 6 czerwca 2007 r. dokonano zmiany nazwy spółki na (...) Spółka Akcyjna w G. /zarządzenie Ministra Przemysłu z dnia 17 maja 1945 r., k. 86, zarządzenie Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 19 sierpnia 1948 r., k. 87, postanowienie Sądu Okręgowego w Olsztynie, k. 88, zarządzenie Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 25 listopada 1958 r., k. 88v - 90, wniosek o zarejestrowanie przedsiębiorstwa Zakłady (...) z dnia 30 grudnia 1958 r., k. 91 - 93, odpis rejestru przedsiębiorstw państwowych, k. 95v - 96, zarządzenie Ministra Przemysłu z dnia 16 stycznia 1989 r w sprawie utworzenia przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Zakład (...) w O.., k. 96v - 97, akt przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w spółkę akcyjna z dnia 12 lipca 1993 r. sporządzony przez notariusza w W. T. J., Rep. A nr 2429/93, k. 98 - 104, postanowienie Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 31 lipca 1993 r., sygn. akt V Ns Rej. H 410/93/, k. 104v - 105, odpis z Krajowego Rejestru Sądowego, k. 105v - 107, protokół nadzwyczajnego walnego zgromadzenia Zakładu (...) Spółki Akcyjnej w O., k. 108 - 116, postanowienie Sądu Rejonowego w Gdańsku XII Wydziału Gospodarczego z dnia 31 grudnia 2004 r., k. 117 - 123, protokół zwyczajnego walnego zgromadzenia koncernu (...) Spółki Akcyjnej w G., k. 123v - 134/.

Działki gruntu objęte wnioskiem, tj. działki gruntu nr (...) dla których Sąd Rejonowy w Nidzicy prowadzi księgę wieczystą nr (...), działki gruntu nr (...) dla których Sąd Rejonowy w Nidzicy prowadzi księgę wieczystą nr (...), działka gruntu nr (...) dla której Sąd Rejonowy w Nidzicy prowadzi księgę wieczystą nr (...) 1978 r. do 21 grudnia 2000 r. były własnością Skarbu Państwa, początkowo we władaniu Państwowego Gospodarstwa Rolnego N. - Zakład w W., następnie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. (...) te zostały sprzedane osobom fizycznym w dniu 21 grudnia 2000 r. w drodze aktu notarialnego sporządzonego przez notariusza w O. A. U. /Rep A nr 11068/2000/ /opinia biegłego sądowego z zakresu geodezji wraz z załącznikami, k. 639 - 666/. Aktualnie wszystkie te działki gruntu stanowią własność M. K., który nabył je na podstawie umowy przeniesieni prawa własności z dnia 30 września 2006 r. /odpisy z ksiąg wieczystych, k. 20 - 59/.

Na działkach gruntu nr: (...) i (...) /kw nr (...)/, (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...) /kw nr (...)/, (...) /kw nr (...)/ znajduje się infrastruktura elektroenergetyczna należąca do (...) Spółki Akcyjnej w G. w postaci linii elektroenergetycznej wysokiego napięcia WN - 110 kV relacji (...) /opinia biegłego sądowego z zakresu elektroenergetyki, k. 390, 398 - 402/.

Linia napowietrzna wysokiego napięcia WN - 110 kV relacji „O. - N. została wybudowana w 1978 r. Protokół ze sprawdzenia stanu technicznego i odbioru do eksploatacji został sporządzony w dniu 21 lipca 1978 r. Trasa linii elektroenergetycznej od momentu jest posadowienia na gruncie nie była zmieniana /protokół sprawdzenia stanu technicznego i gotowości podjęcia eksploatacji linii, k. 76 - 77, opinia biegłego sądowego z zakresu elektroenergetyki, 390 - 391, protokół odbioru technicznego z dnia 27 października 1978 r., k. 139, plany sytuacyjne trasy linii, k. 135 - 138, ogólna charakterystyka linii napowietrznej, k. 140, zestawienie elementów do Protokołu Odbioru technicznego nr 10/78, k. 141, protokół odbioru technicznego nr 11/78,k. 142, protokół odbioru technicznego nr 10/78,k. 143, zestawienie elementów do Protokołu Odbioru technicznego nr 11/78, k. 144, protokół odbioru technicznego nr 95/78,k. 145, zestawienie elementów do Protokołu Odbioru technicznego nr 95/78, k. 146, decyzja nr (...) o zatwierdzeniu planu realizacyjnego, k. 147, decyzja nr (...), k. 148, protokoły odbioru, k. 154 -187, protokoły odbioru technicznego, k.192 - 200/.

Od momentu posadowienia przedmiotowej linii do chwili obecnej urządzenia elektroenergetyczne były przez cały czas /nieprzerwanie/ użytkowane zgodnie z ich przeznaczeniem / opinia biegłego sądowego z zakresu elektroenergetyki, 391/.

Sąd zważył, co następuje:

Dokonując ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie Sąd oparł się na dokumentacji przedłożonej przez wnioskodawcę oraz opiniach biegłego sądowego z zakresu elektroenergetyki M. H. i biegłego sądowego z zakresu geodezji M. S., sporządzonych na potrzeby przedmiotowego postępowania. Opinie powyższe zostały sporządzone przez osoby mające ku temu odpowiednie przygotowanie zawodowe, kwalifikacje i doświadczenie. Opinie są jasne, rzeczowe, kompleksowe, nie zawierają żadnych niespójności. Sąd uznał je za wiarygodne i na ich podstawie dokonywał ustaleń faktycznych w sprawie. Co warte podkreślenia biegły z zakresu geodezji opinię sporządził po uprzednich oględzinach wszystkich nieruchomości i znajdującej się na nich infrastruktury energetycznej. Potwierdził nie tylko istnienie tej infrastruktury, ale także jej przebieg na gruncie, układ, rodzaj /napowietrzne linie i słupy/, jak również potwierdził, iż pierwotny przebieg trasy linii elektroenergetycznej nie był zmieniany.

Zgodnie z art. 172 § 1 k.c. posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba, że uzyskał posiadanie w złej wierze. Z brzmienia § 2 powyższego przepisu wynika natomiast, że po upływie lat trzydziestu posiadacz nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. Do nabycia w drodze zasiedzenia prawa własności nieruchomości konieczne jest spełnienie dwóch przesłanek: samoistnego posiadania oraz w zależności od istnienia po stronie posiadacza dobrej lub złej wiary, upływ czasu odpowiednio dwudziestu lub trzydziestu lat. Dwudziestoletni i trzydziestoletni termin zasiedzenia zostały wprowadzone przez ustawę z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny /Dz. U. Nr 55, poz. 321 z późn. zm./, wynosząc uprzednio odpowiednio dziesięć i dwadzieścia lat. W orzecznictwie wskazuje się, że powyższe, krótsze terminy zasiedzenia stosuje się, gdy zasiedzenie nastąpiło przed wejściem w życie wyżej wymienionej ustawy nowelizacyjnej, tj. przed dniem 1 października 1990 r., jeśli natomiast bieg zasiedzenia rozpoczął się, ale nie zakończył przed tą datą, mają zastosowanie terminy dwudziestoletni i trzydziestoletni /por. uchwała SN z dnia 10 stycznia 1991 r., III CZP 73/90/. Odnosząc się do przesłanki związanej z występowaniem po stronie samoistnego posiadacza dobrej lub złej wiary podkreślić należy, iż zgodnie z utrwalonym poglądem doktryny oraz judykatury dobra wiara polega na usprawiedliwionym w danych okolicznościach przekonaniu posiadacza, że przysługuje mu prawo własności. Przy ocenie dobrej wiary u posiadacza nieruchomości decyduje chwila objęcia jej w posiadanie. Późniejsza zmiana świadomości posiadacza nie ma już znaczenia i nie uzasadnia przedłużenia terminu zasiedzenia do lat trzydziestu /por. postanowienie SN z dnia 25 czerwca 2003 r., III CZP 35/03, Prok. i Pr. 2004, nr 2, s. 32/. Zgodnie z art. 292 k.c służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie tylko w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Z powyższych przepisów wynika, że do przesłanek zasiedzenia służebności gruntowej należą: korzystanie z widocznego, trwałego urządzenia na cudzej nieruchomości, czynienie tego, jak uprawniony w zakresie służebności, upływ czasu - 30 lat przy złej wierze posiadacza, 20 przy dobrej wierze. W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że warunkiem zasiedzenia służebności jest nie tylko korzystanie, ale też uprzednie wykonanie trwałego i widocznego urządzenia przez posiadacza nieruchomości w zakresie służebności gruntowej /zob. uchwalę Sądu Najwyższego z dnia 9 sierpnia 2011 r., sygn. akt III CZP 10/11, OSNC 2011/12/129/. Wzniesienie urządzenia przez inną osobę niż właściciel stanowi widoczne ostrzeżenie wskazujące na to, że z jego nieruchomości korzysta osoba nieuprawniona.

Zgodnie z art. 305 ¹ k.c. nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 /tj. urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania m.in. energii elektrycznej/ prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń /służebność przesyłu/. Instytucja służebności przesyłu została wprowadzona do kodeksu cywilnego mocą ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw /Dz.U. Nr 116, poz. 731 z 2008r./, która weszła w życie 3 sierpnia 2008 r. Przed tą datą obowiązujące przepisy nie przewidywały instytucji służebności przesyłu. Jednakże orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazuje, że już przed tą datą mogło nastąpić nabycie w drodze zasiedzenia służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu. Uprawnionym z tej służebności mógł być przedsiębiorca /uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2008 r., III CZP 89/08/. W przypadku gdy termin biegu zasiedzenia rozpoczął się przed wejściem w życie art. 305 ¹ -305 ¹ k.c., co nastąpiło w dniu 3 sierpnia 2008 r., a koniec biegu okresu zasiedzenia przypadał już po tej dacie, okres występowania na nieruchomości stanu faktycznego odpowiadającego treści służebności przesyłu przed wejściem w życie art. 305 ¹ -305 ¹ k.c. podlega doliczeniu do czasu posiadania wymaganego do zasiedzenia tej służebności /uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2013 r., sygn. akt III CZP 18/13/. W postanowieniu z dnia 25 września 2020 r. V CSK 598/18, LEX nr 3076437 Sąd Najwyższy wskazał, że zgodnie z art. 292 w związku z art. 305 ⁴ k.c. służebność przesyłu może być nabyta w drodze zasiedzenia, do którego mają odpowiednie zastosowanie przepisy o nabyciu przez zasiedzenie własności nieruchomości. Do czasu posiadania służebności przesyłu, biegnącego od dnia 3 sierpnia 2008 r., może zostać doliczony czas posiadania służebności odpowiadającej treścią służebności przesyłu, rozpoczęty przed tą datą, w okresie poprzedzającym wejście w życie ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw Dz. U. Nr 116, poz. 731. Jeżeli wymagany termin zasiedzenia upływa po dniu 2 sierpnia 2008 r., przedmiotem zasiedzenia jest służebność przesyłu art. 305 ¹ i n.k.c., jeśli zaś przed tą datą - dopuszczalne jest stwierdzenie zasiedzenia służebności o treści odpowiadającej służebności przesyłu.

Przedsiębiorstwo państwowe, które w procesie „uwłaszczenia” następującego na podstawie art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz. U. Nr 79, poz. 464/ oraz art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o zmianie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych /Dz. U. z 1991 r. Nr 2, poz. 6/ uzyskało m.in. własność urządzeń przesyłowych posadowionych na nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa i posiadanie służebności umożliwiające korzystanie z tej nieruchomości zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń, jest posiadaczem służebności w dobrej wierze /uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2019 r., III CZP 81/18, OSNC 2020, Nr 1, poz. 4, z dnia 5 czerwca 2018 r., III CZP 50/17, OSNC 2019, Nr 1, poz. 1, postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2018 r., IV CSK 23/17 i IV CSK 136/17 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 września 2018 r., II CSK 876/16/. W uchwale z dnia 15 lutego 2019 r. / III CZP 81/18/ Sąd Najwyższy wskazał, iż w okresie obowiązywania zasady jednolitej własności państwowej wywodzonej z art. 128 k.c. w brzmieniu obowiązującym do wejścia w życie z dniem 1 lutego 1989 r. ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny - /Dz. U. Nr 3, poz. 11/, państwowe osoby prawne nie miały żadnych praw podmiotowych do zarządzanego przez nie mienia, które mogłyby przeciwstawić Państwu. Skarb Państwa był wyłącznym podmiotem uprawnień dotyczących mienia państwowego, a państwowe osoby prawne wykonywały jedynie te uprawnienia w imieniu własnym, ale na rzecz tego podmiotu. Gdy właścicielem gruntu znajdującego się w zarządzie przedsiębiorstwa państwowego, na którym posadowiono urządzenia sieci, jak i właścicielem tych urządzeń, wchodzących w skład przedsiębiorstwa przesyłowego będącego poprzednikiem prawnym uczestnika, było Państwo to dopóty, dopóki istniał taki stan prawny nie było potrzeby przyznania przedsiębiorstwu przesyłowemu odrębnego uprawnienia w postaci służebności czy innego funkcjonalnie zbliżonego prawa do korzystania w odpowiednim zakresie z gruntu znajdującego się w zarządzie przedsiębiorstwa państwowego na którym zainstalowano urządzenia przesyłowe. Sytuacja ta uległa zmianie w związku ze zniesieniem zasady jednolitej własności państwowej i uwłaszczeniem przedsiębiorstw państwowych na infrastrukturze przesyłowej. Przedsiębiorstwo przesyłowe w chwili objęcia służebności w posiadanie wiedziało, że urządzenia przesyłowe z których korzysta, zostały zbudowane na gruncie Skarbu Państwa, za zgodą właściciela, przez to samo przedsiębiorstwo w czasie gdy było przedsiębiorstwem państwowym, a zatem ich budowa i korzystanie z nich było legalne, nie wymagające żadnych dodatkowych czynności cywilnoprawnych czy administracyjnoprawnych. Po uwłaszczeniu na infrastrukturze przesyłowej przedsiębiorstwo państwowe korzystając nadal w tym samym zakresie z nieruchomości Skarbu Państwa, mogło pozostawać w usprawiedliwionym przekonaniu, że nie narusza praw właściciela gruntu, mimo że nie dysponowało administracyjnoprawnym ani cywilnoprawnym prawem do korzystania z nieruchomości w zakresie odpowiadającym służebności zbliżonej do służebności przesyłu. Miało ono w takiej sytuacji podstawy do przyjęcia, że korzystając z gruntu Skarbu Państwa, który uwłaszczył go na urządzeniach przesyłowych nie narusza cudzego prawa /tak Sąd Okręgowy w Olsztynie w postanowieniu z dnia (...), sygn. akt (...) oraz w postanowieniu z dnia 3 marca 2023 r., sygn. akt (...)/.

Poza sporem w niniejszej sprawie pozostawało, że na nieruchomoścach uczestnika posadowiona jest trwała i widoczna infrastruktura elektroenergetyczna w postaci linii elektroenergetycznej wysokiego napięcia, która była i jest przez przedsiębiorcę energetycznego wykorzystywana /przedsiębiorca energetyczny trwale i nieprzerwanie korzystał z widocznych urządzeń w postaci linii elektroenergetycznych i nadal korzysta/. Dokumentacja powykonawcza inwestycji, a w szczególności protokół odbioru technicznego i odbioru do eksploatacji niezbicie wykazują, iż linia napowietrzna istniała już w dniu 21 lipca 1978 r. /k. 76 - 77/. Od momentu posadowienia tych urządzeń były one w sposób trwały, widoczny, nieprzerwany wykorzystywane przez przedsiębiorstwo energetyczne /i jego prawnych poprzedników/ w tym samym celu /tj. dystrybucji energii elektrycznej/. Co istotne, w dacie posadowienia linii elektroenergetycznej właścicielem działek gruntu objętych tą inwestycją był Skarb Państwa. Miał on zatem pełne prawo do realizacji tej inwestycji, a w konsekwencji należy przyjmować, że poprzednik prawny wnioskodawcy w momencie budowy linii, jak i w dacie wejścia w życie ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz. U. Nr 79, poz. 464/ oraz art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o zmianie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych /Dz. U. z 1991 r. Nr 2, poz. 6/ pozostawał w dobrej wierze /tak Sąd Okręgowy w Olsztynie w postanowieniu z dnia (...), sygn. akt (...) oraz w postanowieniu z dnia 3 marca 2023 r., sygn. akt (...)/. W konsekwencji powyższych ustaleń należało przyjąć, że 20 letni termin zasiedzenia służebności upłynął z dniem 7 stycznia 2011 r. /, tj. od daty uwłaszczenia się przez przedsiębiorstwo państwowe mieniem należącym uprzednio do Skarbu Państwa. Termin 20 letni upłynął z dniem 7 stycznia 2011 r., /ściślej z upływem dnia 7 stycznia 2011 r./, czyli w dniu 8 stycznia 2011 r. /arg. ex art. 112 k.c., termin kończy się „z upływem dnia”/.

W tym miejscu trzeba odnieść się do zastrzeżenia zgłaszanego przez pełnomocnika uczestnika, że wnioskodawca nie wykazał przejścia na niego posiadania prawa, którego wykonywanie mogło prowadzić do zasiedzenia. Z zarzutem tym nie sposób się zgodzić. Wnioskodawca przedłożył dokumenty, z których jednoznacznie wynika następstwo prawne podmiotów posiadających urządzenia posadowione na nieruchomościach objętych wnioskiem, wykazał, że linia istniała od dnia 21 lipca 1978 r., nieprzerwanie była eksploatowana i jest eksploatowana do dnia zamknięcia rozprawy, przy czym po jej posadowieniu nie zmieniała przebiegu na gruncie. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 2 marca 2017 r., sygn. akt V CSK 356/16 stwierdził, że istotą prawa służebności przesyłu jest uprawnienie przedsiębiorstwa przesyłowego do korzystania z cudzego gruntu w zakresie umożliwiającym eksploatację przechodzących przez ten grunt urządzeń służących do przesyłania pary, gazu, wody czy energii elektrycznej /art. 305 ¹ k.c./. Do wykazania przeniesienia posiadania tego rodzaju służebności na uczestnika postępowania nie było konieczne udowodnienie przeniesienia przez jego poprzednika prawnego konkretnie oznaczonych urządzeń technicznych, lecz wykazanie, że urządzenia służące do przesyłu mediów w zakresie działalności przedsiębiorstwa przesyłowego, znajdujące się wewnątrz, na lub ponad gruntem istniały w oznaczonym miejscu i były wykorzystywane do tego celu oraz że działanie to jest kontynuowane. W przypadku linii energetycznej wystarczające jest wykazanie jej trwałego, niepodlegającego zmianom, przebiegu i lokalizacji na nieruchomości obciążonej, natomiast nie ma istotnego znaczenia skład techniczny urządzeń przesyłowych i protokolarne potwierdzenie ich przekazania następcy.

Mając na uwadze powyższe, zważywszy, że wnioskodawca wykazał w toku niniejszego postępowania wszystkie przesłanki warunkujące zasiedzenie służebności przesylu Sąd orzekł jak w pkt. I - III postanowienia.

Rozstrzygnięcie o kosztach nastąpiło w oparciu o art. 520 § 1 k.p.c. w ten sposób, że Sad ustalił, że wnioskodawca i uczestnik ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie. Przepis art. 520 § 1 k.p.c. stanowi, że każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Przepis art. 520 § 2 k.p.c. doprecyzowuje, że jeżeli jednak uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania lub interesy ich są sprzeczne, sąd może stosunkowo rozdzielić obowiązek zwrotu kosztów lub włożyć go na jednego z uczestników w całości. W postępowaniu nieprocesowym w przedmiocie kosztów procesu obowiązuje odmienna zasada niż w procesie. To oznacza, że koszty związane z dokonywaniem określonych czynności ponosi ten uczestnik, który dokonał określonej czynności, na którego wniosek czynności te wykonano. Z art. 520 k.p.c. wynika, że pomiędzy uczestnikami postępowania nieprocesowego nie istnieje w ogóle obowiązek zwrotu kosztów. Co prawda interesy wnioskodawcy i uczestnika niniejszego postępowania pozostawały w sprzeczności, to jednak Sąd uznał, że w okolicznościach niniejszej sprawy uzasadnione jest zastosowanie ogólnej reguły ponoszenia kosztów w postępowaniu nieprocesowym. Sąd wziął pod uwagę fakt, iż nieruchomość uczestnika podlega obciążeniu prawem wnioskodawcy, przy czym z tego faktu uczestnik nie osiąga żadnych dochodów. Natomiast wnioskodawca, który jest przedsiębiorcą, z tytułu obciążenia nieruchomości uczestnika czerpie istotne zyski. Nadto nie można nie dostrzegać, że koszty w niniejszej sprawie obejmowały przede wszystkim wynagrodzenie biegłych, przy czym o przeprowadzenie tych dowodów wnioskował wyłącznie wnioskodawca.

O kosztach wydatkowanych tymczasowo z sum budżetowych Skarbu Państwa orzeczono na podstawie art. 113 ust 1 u.k.s.c w ten sposób, że Sąd nakazał pobrać od wnioskodawcy (...) Spółki Akcyjnej w G. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Nidzicy kwotę 10465,43 zł. Zasiedzenie służebności nastąpiło w wyłącznym interesie wnioskodawcy i to on był zobowiązany do wykazania przesłanek zasiedzenia, i w tym też celu wnioskował o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych, które to czynności wygenerowały przedmiotowe wydatki.

Z powyższych racji i na podstawie powołanych przepisów orzeczono jak w sentencji.