I C 157/25 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Nidzicy z 2025-06-26
Sygn. akt: I C 157/25 upr
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26 czerwca 2025 r.
Sąd Rejonowy w Nidzicy I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
|
Przewodniczący: |
Sędzia Katarzyna Cygan |
|
Protokolant: |
Sekretarz sądowy Aleksandra Ludwiczak |
po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2025 r. w Nidzicy
sprawy z powództwa P. J.
przeciwko (...) Bankowi (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.
o zapłatę
I. Zasądza od pozwanego (...) Bankowi (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda P. J. kwotę 14.842,68 zł ( czternaście tysięcy osiemset czterdzieści dwa złote, 68/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 7 maja 2025 r. do dnia zapłaty,
II. Zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.367 zł ( cztery tysiące trzysta sześćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 3.600 zł ( trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.
Sygn. akt I C 157/25 upr.
UZASADNIENIE
Powód P. J. wniósł o zasądzenie od (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 14.842,68 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 maja do dnia zapłaty oraz zasądzenia na rzecz powoda kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.
Wskazał, że dochodzona przez niego kwota stanowi część świadczenia nienależnego spełnionego na rzecz pozwanego, tj. zapłaconych przez powoda jako konsumenta odsetek umownych oraz innych kosztów wynikających z umowy pożyczki nr (...) z dnia 29 marca 2022 roku, podlegających zwrotowi z uwagi na złożenie przez powoda prawnie skutecznego oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego na podstawie art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim w związku z naruszeniem przepisów przywołanej ustawy.
Pozwany (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami.
W uzasadnieniu swojego stanowiska podniósł, iż w całości kwestionuje roszczenie powoda, jako nieudowodnione co do zasady jak i wysokości. Pozwany wskazał, że oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego zostało złożone przez powoda po upływie rocznego terminu, co czyni je bezskutecznym. Zdaniem pozwanego bezpodstawne są także zarzuty powoda co do naruszenia przez pozwanego przepisów o kredycie konsumenckim.
Sąd ustalił, co następuje:
W dniu 29.03.2022 r. powód zawarł z pozwanym za pośrednictwem Internetu umowę pożyczki nr (...) z ubezpieczeniem ochrona dla ciebie. Na podstawie umowy pozwany udzielił powodowi pożyczki w wysokości 42.467,90 zł. Na udzielona kwotę kredytu złożyła się kwota udostępniona powodowi w wysokości 32.000,00 zł jako całkowita kwota pożyczki oraz koszty związane z udzieleniem pożyczki w postaci prowizji w wysokości 4.359,50 zł oraz składki ubezpieczeniowe za cały okres ubezpieczenia w wysokości 6.108,40 zł.
Całkowity koszt pożyczki wskazany w umowie wyniósł 21.425,07 zł, na który składały się odsetki w wysokości za cały okres kredytowania wyliczone na dzień zawarcia umowy w wysokości 10.957,17 zł, kredytowana prowizja w wysokości 4.359,50 zł oraz składki ubezpieczeniowe w wysokości 6.108,40 zł. (§ 1 ust. 2 i 3 umowy). Całkowitą kwotę do zapłaty określono w umowie na kwotę 53.425,07 zł, natomiast rzeczywista roczna stopa oprocentowania została wskazana na poziomie 30,91% (§ 1 ust. 6 umowy).
Zmienne oprocentowanie pożyczki zostało określone na 11,50% w skali roku w dniu zawarcia umowy (§ 4 ust. 1 umowy). Pożyczka miała zostać wypłacona jednorazowo do 30 dni od dnia 29.03.2022 r. przelewem na wskazany numer konta (§ 3 umowy). Zgodnie z § 5 umowy pożyczka miała zostać spłacona w 48 równych miesięcznych ratach kapitałowo odsetkowych (poza pierwszą i ostatnią będącymi ratami wyrównującymi), gdzie termin płatności pierwszej raty został określony na dzień 15.05.2022 r., natomiast ostatnia miała zostać uiszczona 15.04.2026 r. Pożyczkobiorca miał prawo spłacić całość lub część pożyczki przed terminem zgodnie z jego dyspozycją, co przekłada się na obniżenie wysokości rat przy zachowaniu okresu kredytowania (§ 6 umowy).
/dowód: wniosek o pożyczkę gotówkową k. 93-94, umowa pożyczki z dnia 29.03.2022 r. k 21-24, zestawienie operacji na dzień 29.03.2022 r. k. 95, harmonogram spłaty pożyczki k. 96, informacja o ryzyku stopy procentowej k. 97, formularz informacyjny dotyczący pożyczki k. 98-100/
W okresie od dnia 01.05.2022 r. do dnia 11.02.2025 r. powód dokonał płatności na rzecz pozwanego z tytułu zawartej umowy pożyczki na rzecz udzielonego mu kapitału w łącznej wysokości 37.904,42 zł oraz odsetek w wysokości 10.483,18 zł.
/dowód: zaświadczenie banku k. 25/
Pismem z dnia 18.02.2025 r. pożyczkobiorca złożył pozwanemu oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego, w którym wskazał, że wobec naruszenia przez pożyczkodawcę w zawartej umowie pożyczki obowiązków wskazanych w art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim poprzez błędne wskazanie całkowitej kwoty pożyczki, niewskazania podstawy do obliczenia rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania, nieprawidłowe określenie rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania oraz całkowitej kwoty do zapłaty przez naliczanie odsetek od prowizji udzielonej konsumentowi. Ponadto pozwany nie przedstawił wyliczeń dla kredytowanych kosztów oraz nie określił warunków ich zmiany. Nie poinformowano pożyczkobiorcę o procedurze w przypadku całkowitej przedterminowej spłaty kredytu jak też niewskazanie warunków na jakich koszty kredytu mogą ulec zmianie, w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu, a także niepoinformowanie o prawie odstąpienia od umowy w sytuacji, gdy umowa nie zawiera elementów określonych w art. 30 ustawy o kredycie konsumenckim, a także brak informacji o innych kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z zawartą umową.
W związku ze skorzystaniem z sankcji kredytu darmowego powód zażądał zwrotu nienależnie pobranych świadczeń uiszczonych ponad kapitał kredytu.
/dowód: oświadczenie powoda o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego k. 26-27, dowód doręczenia k. 28/
W odpowiedzi na złożone oświadczenie o skorzystaniu z kredytu darmowego, pozwany pismem z dnia 27.02.2025 r. poinformował powoda, że nie znalazł podstaw, aby uznać złożone oświadczenie, gdyż umowa zawiera wszystkie wymagane przez ustawę o kredycie konsumencki elementy udzielonej pożyczki. Pozwany wskazał, że nie doszło do naruszenia przepisów ustawy o kredycie konsumenckim wskazanych przez powoda w oświadczeniu i tym samym zarzuty te były bezpodstawne, a zatem nie zachodzą przesłanki do zastosowania sankcji kredytu darmowego.
/dowód: pismo pozwanego z dnia 27.02.2025 r. k. 29/
Pismem z dnia 05.04.2025 r. powód wezwał bank da zapłaty w terminie 7 dni wszelkich kwot uiszczonych przez powoda tytułem rat odsetkowych oraz kosztów około kredytowych w związku z naruszeniem przez pozwanego przepisów ustawy o kredycie konsumenckim.
/dowód: wezwanie do zapłaty k. 30/
W odpowiedzi na wezwanie do zapłaty, pozwany pismem z dnia 24.04.2025 r. stwierdził, że nie zachodzą podstawy, aby uznać roszczenie powoda, tym samym odmówił zapłaty.
/dowód: odpowiedź pozwanego z dnia 24.04.2025 r. k. 31/
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.
Powód dochodzi od pozwanego zapłaty kwoty 14.842,68 zł tytułem zwrotu świadczenia nienależnego spełnionego na rzecz pozwanego przez powoda, tj. zapłaconych przez powoda jako konsumenta odsetek umownych wynikających z zawartej umowy kredytu w wysokości 10.483,18 zł oraz uiszczonej prowizji bankowej w wysokości 4.359,50 zł. Jako podstawę powództwa powód wskazał art. 405 k.c. w zw. z art. 410 § 1 w związku ze złożeniem na piśmie z dnia 18 lutego 2025 r. oświadczenia o skorzystaniu z tzw. „sankcji kredytu darmowego”, uregulowanego w art. 45 ust. 1 u.k.k.
Na wstępie należy wskazać, że w sprawie winny znaleźć zastosowanie przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (tj. Dz. U. z 2014 roku, poz. 1497 ze zm.), w szczególności art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1, zgodnie z którymi przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 zł, albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym za umowę o kredyt konsumencki uważa się między innymi umowę pożyczki.
W tym miejscu wskazać wypada, że tzw. sankcja kredytu darmowego sprowadza się do pozbawienia kredytodawcy przychodów z tytułu określonego kredytu konsumenckiego, czyli utraty zarobku planowanego w ramach danej transakcji. Jeżeli zastosowano taką sankcję, kredytobiorca pozostaje zobowiązany jedynie – z pewnymi wyjątkami – do zwrotu kredytodawcy kapitału wykorzystanego kredytu. Sankcja ta obejmuje zasadniczo wszystkie przychody kredytodawcy związane z kredytem konsumenckim, niezależnie od ich nazwy: odsetki, opłaty, prowizje, składki, koszty itd. (por. Czech Tomasz, Kredyt konsumencki. Komentarz, wyd. II, WKP 2018/LEX/el., komentarz do art. 45 u.k.k., nb 8 i 9).
Co istotne, skorzystanie z prawa do tej sankcji przysługuje kredytobiorcy w przypadku kredytu konsumenckiego w razie naruszenia przez kredytobiorcę art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17, art. 31-33, art. 33a i art. 36a-36c u.k.k. Oznacza to, że w przypadku zastosowania przedmiotowej sankcji kredytobiorca zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie, przy czym oświadczenie o skorzystaniu z niej musi zostać złożone w okresie roku od dnia wykonania umowy – w przeciwnym razie uprawnienie do skorzystania z w/w sankcji wygasa.
Pojęcie naruszenia jest szerokie i oznacza zarówno niewykonanie obowiązków (np. niezawarcie w umowie określonych informacji), ich nienależyte wykonanie, jak i - w odniesieniu do przepisów ograniczających wysokość zastrzeżenia określonych kosztów i opłat - zastrzeżenie ich w niedozwolonej wysokości. W świetle brzmienia art. 45 ust. 1 u.k.k., dla zastosowania sankcji kredytu darmowego wystarczające jest stwierdzenie naruszenia po stronie przedsiębiorcy, bez konieczności ustalenia, że ponosi on za to odpowiedzialność. Mimo posłużenia się przez ustawodawcę w ramach wyliczenia spójnikiem "i", trzeba przyjąć, że dla zastosowania sankcji kredytu darmowego wystarczające jest naruszenie chociażby jednego ze wspomnianych przepisów (zob. P. Machnikowski (red.), Ustawa o kredycie konsumenckim. Komentarz [w:] Zobowiązania. Tom V. Przepisy pozakodeksowe. Komentarz, wyd. 1, 2025, Legalis).
Zauważyć należy przy tym, iż zgodnie z art. 29 ust. 3 u.k.k., umowa powinna być sformułowana w sposób jednoznaczny i zrozumiały. Z art. 45 ust. 1 u.k.k. nie wynika zaś, by naruszenie art. 29 ust. 3 u.k.k. przez kredytodawcę łączyło się z możliwością zastosowania sankcji kredytu darmowego. Oczywiście Sąd miał na uwadze, iż treść stosunku prawnego winna być przez strony ukształtowana w sposób jednoznaczny i zrozumiały jednak istotne było, czy w przypadku niejasności postanowień umowy czy jej niejednoznaczności możliwe jest zastosowanie sankcji – w tym przewidzianej w art. 45u.k.k. W piśmiennictwie wskazuje się, iż wyłącznie brak zamieszczenia określonych w art. 30 ustawy o kredycie konsumenckim konkretnych punktach elementów, może prowadzić do zastosowania sankcji kredytu darmowego (K. R. W., O. Ł., Tytuł: Karty płatnicze w Polsce, Opublikowano: (...) 2012, monografia).
W ocenie Sądu zatem sankcja kredytu darmowego nie powstaje, gdy kredytodawca naruszył obowiązek, którego źródłem jest przepis niewymieniony w art. 45 ust. 1 u.k.k., tj. inne postanowienie ustawy, zasady współżycia społecznego lub ustalone zwyczaje. Katalog przepisów określonych w art. 45 ust. 1 u.k.k. ma charakter zamknięty i ze względu na wyjątkowy, sankcyjny charakter regulacji, nie podlega wykładni rozszerzającej ani wnioskowaniu per analogiam.
Oświadczenie kredytodawcy o skorzystaniu z tzw. „sankcji kredytu darmowego” stanowi oświadczenie prawokształtujące ( por. np. Czech Tomasz, Kredyt konsumencki. Komentarz, wyd. II, WKP 2018/LEX/el., komentarz do art. 45 u.k.k., wyr. SA w Warszawie z 1.7.2019 r., V ACa 118/18, Legalis; wyr. SO w Łodzi z 19.7.2019 r., III Ca 642/19, Legalis; wyr. SA w Gdańsku z 8.10.2021 r., I ACa 59/21, Legalis; wyr. SO w Poznaniu z 29.12.2021 r., II Ca 1067/21, Legalis; wyr. SO Warszawa-Praga w Warszawie z 27.1.2023 r., IV Ca 274/22, Legalis; wyr. SO w Kielcach z 14.3.2023 r., II Ca 98/23, Legalis; wyr. SO we Wrocławiu z 30.11.2023 r., II Ca 3455/22, Legalis). Zatem do zastosowania tzw. sankcji kredytu darmowego niezbędne jest złożenie oświadczenia przez kredytobiorcę. Dopiero po złożeniu oświadczenia powstanie roszczenie o zwrot dotychczas pobranych świadczeń.
Zgodnie z art. 45 pkt. 5 ww. ustawy uprawnienie do złożenia ww. oświadczenia wygasa po upływie roku od dnia wykonania umowy. W tym przypadku sąd nie podzielił stanowiska prezentowanego przez pozwanego w piśmie procesowym, że bieg owego terminu rozpoczyna się od dnia wykonania umowy przez pożyczkodawcę czyli od przekazania kwoty kredytu konsumenckiego, co znaczyłoby wprost że uprawnienie konsumenta do złożenia go wygasło.
Zdaniem Sądu przez wykonanie umowy należy rozumieć sytuację, w której należycie wypełniono wszystkie obowiązki w ramach stosunku kredytu konsumenckiego, w tym obowiązki powstające z mocy ustawy. (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 8 października 2021 r., sygn. akt I ACa 59/21). W tym przypadku należy podzielić pogląd wyrażany w orz. SA w P. z 27 kwietnia 2023 r. sygn. akt I ACa 368/22, który wskazał że termin ten należy liczyć od daty wykonania umowy przez obie strony – do powyższego zaś dochodzi z chwilą spłaty zobowiązania przez kredytobiorcę.
Tym samym termin ten należy oceniać z punktu widzenia wykonania obowiązków stron stanowiących essentalia negotii zawartej umowy, w tym wypadku obowiązków umownych kredytobiorcy. Umowa pożyczki/kredytu jest umową dwustronnie zobowiązującą, w której dłużnik obowiązany jest do wykonania określonego zobowiązania, zaś na wierzycielu ciąży obowiązek współdziałania przy wykonaniu zobowiązania. Kredytodawca wykonuje swoje zobowiązanie przedstawiając do dyspozycji kredytobiorcy umówioną ilość pieniędzy. Wykonanie umowy ma miejsce wtedy, gdy pożyczkobiorca uzyskał własność przedmiotu pożyczki bądź gdy stworzono mu prawną możliwość wykorzystania przedmiotu pożyczki, tak jak to może czynić właściciel rzeczy (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2015 r., V CSK 448/14, MoPrBank.2016, nr 3, poz. 55) a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy. Wykonanie umowy przez kredytobiorcę następuje z chwilą zwrotu tej samej ilości pieniędzy, w przypadku pożyczki odpłatnej wraz z ustaloną zapłatą. Inne świadczenia, tak jak zwrot części całkowitych kosztów pożyczki (kredytu konsumenckiego), o jakim mowa w art. 49 u.k.k. powstaje dopiero z chwilą wykonania umowy przez obie strony (wypłaty kwoty pożyczki przez kredytodawcę i jej spłaty przez kredytobiorcę). Niewątpliwie, termin o którym mowa w art. 45 pkt. 5, jest to termin zastrzeżony na korzyść konsumenta, a tym samym ustawowy obowiązek kredytodawcy zwrotu części kosztów aktualizuje się z chwilą wykonania umowy przez kredytobiorcę.
Zgodnie z zawartą umową pożyczki z dnia 29 marca 2022 roku pożyczkobiorca swoje zobowiązanie wykonać miał w terminie do dnia 15.04.2026 r. (zgodnie z § 5 umowy), a tym samym umowa pożyczki nie została przez pożyczkobiorcę wykonana w całości, nie została też wypowiedziana przez bank. W tej sytuacji roczny termin określony w art. 45 ust. 5 ustawy o kredycie konsumenckim nie rozpoczął w ogóle swojego biegu. A podkreślić należy, że uruchomienie sankcji kredytu darmowego zależy od wykonania przez konsumenta uprawnienia prawokształtującego (por: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 1 lipca 2019 r., sygn. akt V ACa 118/18), które możliwe jest dopiero po wykonaniu umowy, a więc dokonaniu spłaty kredytu.
Odnosząc się do zarzutów pozwanego stwierdzić należy, że powód skutecznie złożył stronie pozwanej pisemne oświadczenie w trybie przepisu art. 45 ust. 1 u.k.k., zachowując tym samym termin do jego złożenia.
Rozstrzygnięcia wymagała zatem kwestia czy zostały spełnione pozostałe przesłanki do zastosowania sankcji kredytu darmowego, tj. czy pozwany dokonał naruszenia wskazanych przez powoda przepisów z art. 30 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim.
W ocenie Sądu część twierdzeń strony powodowej co do naruszenia przepisów ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim jest trafnych.
Powód wskazał naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy poprzez błędne obliczenie przez pozwanego łącznej kwoty odsetek skutkujących wskazaniem nieprawidłowej wysokości całkowitej kwoty do zapłaty, a tym samym błędne wskazanie (...), gdzie jego zdaniem całkowita kwota wypłaty powinna być tożsama z całkowita kwotą kredytu, a ponadto kredytodawca błędnie uwzględnił w obliczeniach odsetki od prowizji wliczonej do kwoty kredytu.
Podkreślić wypada, że w aktualnym stanie prawnym żaden przepis prawa nie zabrania pobierania odsetek od kredytowanych kosztów kredytu w tym prowizji ( zob. wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 31 marca 2023 r., V Ca 3217/22, L.). Z art. 5 pkt. 10 u.k.k. wynika natomiast, że określenie stopy oprocentowania kredytu powinno nastąpić w relacji do kwoty faktycznie wypłaconej, co też bezspornie miało w okolicznościach sprawy miejsce. Z art. 5 pkt. 10 u.k.k. nie wynika natomiast zakaz naliczania odsetek od kredytowanych kosztów kredytu. W wyroku (...) z dnia 21 kwietnia 2016 r. (C-377/14) podkreślono, iż nie można prezentować tej samej kwoty w całkowitych kosztach kredytu jak i w całkowitej kwocie kredytu. W konsekwencji nie doszło do nieprawidłowego zawyżenia całkowitej kwoty kredytu poprzez ujęcie kosztu kredytu w całkowitej kwocie kredytu, co powodowałoby zaniżenie (...).
Jednakże powód wskazał na nieprawidłowo określoną przez pozwanego kwotę do zapłaty, odnosząc się do błędnych obliczeń pozwanego co do łącznej wysokości odsetek umownych na dzień zawarcia umowy, a także braku wskazania podstawy do tych obliczeń. Osobno podniósł też, choć wywiera to wpływ również na obliczenia, że określenie kosztu kredytu w postaci odsetek zostało wyliczone nieprawidłowo z uwagi na uwzględnienie w tej kwocie także odsetek od kredytowanej prowizji. Obliczenie (...) jest wynikiem działania matematycznego na podstawie skomplikowanego wzoru zapisanego jako suma ciągu działań. Zmienne wyrażone w ustawie wymagają podstawienia określonych, wynikających z umowy wartości liczbowych. Umowa przedstawia jedynie założenia, które zostały przyjęte przy obliczaniu, co jest to zgodne z ustawą. Jednakże w sytuacji, w której konsument podważa wartość (...) podnosząc zarzut niewłaściwego jej obliczenia przy użyciu nieprawidłowych danych, wówczas to przedsiębiorca-bank ma obowiązek wykazania spornej okoliczności poprawności zawartego w umowie wyniku równania matematycznego.
O ile zatem kredytodawca nie jest zobowiązany – w świetle ustawy o kredycie konsumenckim – wykazywać przed konsumentem poprawności wyliczenia (...) w chwili zawarcia umowy czy też w ramach obowiązków przedumownych, o tyle – w sytuacji, gdy w toku procesu o zapłatę – zostanie podniesiony taki zarzut, nie można od konsumenta wymagać, by dowodził nieprawidłowości obliczenia. Ciężar dowodu w tym zakresie jest odwrócony – to przedsiębiorca-bank powinien temu zadaniu sprostać i wykazać przed sądem, że konsument nie został wprowadzony w błąd, a przyjęte założenia i zmienne w ramach równania matematycznego zostały prawidłowo zastosowane.
Jak wskazano powyżej, ustawa wymaga od kredytodawcy wypełnienia obowiązku wskazania podstaw do obliczenia (...) i naruszeniem ustawy nie jest wyłącznie brak podania tej informacji, ale też podanie tej wartości w sposób nierzetelny lub niewłaściwy. Sąd z urzędu nie ma obowiązku badać – przez samodzielne obliczenia lub przez dopuszczenie z urzędu opinii biegłego – poprawności dokonanych przez Bank obliczeń. Pozwany w piśmie procesowym przedstawił swoje obliczenia mające potwierdzać zasadność wysokości (...) wskazanej w umowie, jednakże nie można ich uznać za prawidłowe, gdyż już na pierwszy rzut oka widać, że pozwany nie zastosował do wzoru wartości przedstawionych w przedmiotowej umowie i tym samym nie wykazał prawidłowej wartości (...) wskazanej w umowie. Z tych względów pozwany nie zdołał odeprzeć podniesionego przez pozwanego zarzutu. W odpowiedzi na pozew z dnia 30 maja 2025 r. nie wykazał poprawności obliczenia tej wartości (k. 86), czyli nie wypełnił warunku niweczącego sankcję za naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy o kredycie konsumenckim. W tych okolicznościach, z tego względu powództwo zasługiwało na uwzględnienie.
Podkreślić wypada, że pozwany w odpowiedzi na pozew ( w tym karta 239 odpowiedz() powołuje się na zupełnie inna umowę aniżeli ta na której oparto powództwo.
Odnosząc się natomiast do pozostałych zarzutów powoda, niesłuszny w ocenie Sądu jest zarzut powoda naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 8 u.k.k. poprzez niepoinformowanie o ujęciu w racie odsetkowo-kapitałowej kredytowanych kosztów kredytu i naliczonych odsetek, a także jaki jest stosunek spłat całkowitej kwoty kredytu, kredytowanych kosztów kredytu i odsetek w ratach kredytu. Takie zarzuty sformułowane przez powoda są bezpodstawne. Postulowany przez powoda wymóg wyróżnienia w kwocie raty części przeznaczonej na spłatę pozaodsetkowych kosztów kredytu i odsetek od tych kosztów nie wynika z żadnego przepisu ustawy ani dyrektywy. W umowie wyjaśniono także, w jaki sposób będą rozliczane poszczególne wpłaty na rachunek spłaty pożyczki. Umowa zawierała informację, że zaliczane są one w następującej kolejności: opłaty i prowizje, odsetki, w tym odsetki od należności przeterminowanych, raty kredytu (§ 5 ust. 6 umowy). Umowa została napisana w sposób precyzyjny i na tyle przejrzysty, na ile pozwalał na to wymóg precyzyjności i inne wymogi ustawowe.
Wskazywane przez powoda naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 10 u.k.k. również nie miały miejsca. Sformułowane przez powoda zarzuty są wtórne względem już omówionej kwestii dopuszczalności pobierania odsetek od kredytowanych kosztów kredytu oraz sposobu ujęcia tych kosztów w umowie. Dodać należy, że odsetki od kredytowanych kosztów kredytu nie stanowią opłat albo prowizji. Wskazywane w tym postanowieniu czynniki były obiektywne. Ich zmiana nie polegała na swobodnym uznaniu banku. Brak zmiany tych czynników w rzeczywistości pociągał za sobą niemożliwość zmiany opłat i prowizji przez pozwany bank.
Nietrafny jest także zarzut naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 16 u.k.k. poprzez niewskazanie dokładnej procedury spłaty pożyczki przed terminem oraz uzależnienie wcześniejszej spłaty od dyspozycji pożyczkobiorcy. W umowie tej, jak słusznie wskazał pozwany, znajdują się postanowienia określające prawo konsumenta do przedterminowej spłaty pożyczki oraz procedurę przedterminowej spłaty (§ 6 umowy). Tym samym w umowie nie wprowadzono ograniczeń co do wcześniejszej spłaty pożyczki. Uprawnienie to przysługuje pożyczkobiorcy w całym okresie wykonywania umowy pożyczki i może on ją spłacić wcześniej w całości bądź w części. Przepisy ustawy nie narzucają w jaki sposób w przypadku wcześniejszej częściowej spłaty ma dojść do rozliczenia z konsumentem, w umowie zastrzeżono jedynie, że skutkiem tej wpłaty będzie zmniejszenie wysokości rat kredytu przy zachowaniu dotychczasowego okresu kredytowania (§ 6 ust. 2 umowy).
Powód zarzucił również, że umowa pożyczki zawarta przez pożyczkobiorcę i pozwanego naruszała art. 30 ust. 1 pkt 15 u.k.k. Zgodnie z przytoczonym przepisem ustawy, na kredytodawcy nie ciąży obowiązek, aby informować konsumenta o uprawnieniu do odstąpienia na innej podstawie prawnej niż art. 53 ust. 1. Obowiązek taki może powstawać stosownie do przepisów szczególnych (T. Czech [w:] Kredyt konsumencki. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2018, art. 30). Ponadto zgodnie z postanowieniem § 11 ust. 1 i 2 umowy łączącej strony pożyczkobiorca została poinformowany o prawie do odstąpienia od umowy w terminie 14 dni od zawarcia umowy. Tym samym bank wywiązał się z ciążącego na nim obowiązku wynikającego z art. 53 ust. 1 u.k.k. Zdaniem Sądu brak wskazania w treści umowy informacji o możliwości odstąpienia umowy w przypadku wskazanym w art. 53 ust. 2 u.k.k. albo jakimkolwiek innym przewidzianym np. w k.c. nie pozwala na skorzystanie z sankcji darmowego kredytu. Ewidentnie bowiem w u.k.k. sformułowano szczególną podstawę i tryb odstąpienia (art. 53 ust. 1 oraz ust. 3-5 u.k.k.) w przypadku umowy o kredyt konsumencki, stąd też logiczne jest, że obowiązek informacyjny z art. 30 ust. 1 pkt 15 dotyczy właśnie tego uprawnienia, a nie każdej możliwej podstawy odstąpienia.
Mając na uwadze powyższe, w ocenie Sądu w niniejszej sprawie doszło do naruszenia co najmniej jednego z powołanych przez stronę powodową przepisów u.k.k. w stopniu, który uprawnia konsumenta do skorzystania z sankcji kredytu darmowego.
Nie budziło przy tym wątpliwości roszczenie co do wysokości – powód przedłożył do akt sprawy zaświadczenie pozwanego z którego jasno wynikała wysokość dokonanych przez powoda wpłat zaliczonych na odsetki umowne w wysokości 10.483,18 zł (zaświadczenie k. 25v), które to pismo nie zostało zakwestionowane przez pozwanego, natomiast wysokość zwrotu dochodzonej prowizji została jasno określona w umowie w kwocie 4.359,50 zł, którą pozwany pobrał w dniu wypłaty kredytu (k. 95), zatem powództwo jest zasadne co do wysokości.
W konsekwencji powyższych rozważań Sąd orzekł jak w pkt I sentencji wyroku.
O kosztach postępowania Sąd orzekł w oparciu o art. 98 § 1 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik postępowania. Z uwagi na uwzględnienie powództwa w całości Sąd uznał, że pozwany jest stroną przegrywającą. Z tego powodu zasądził od (...) Banku (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz strony powodowej kwotę 4.367 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (punkt II wyroku).
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Nidzicy
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Katarzyna Cygan
Data wytworzenia informacji: